Ultrazvuk je riječ koju često čujemo kada trebamo pregled kod različitih specijalista i koristi se u različitim granama medicine. Najčešće se ljekari specijalisti internisti, reaumatolozi ili fizijatri odluče da završe edukaciju iz ultrazvuka koja u prosjeku zna trajati i 6 mjeseci.
Želja da se postavi tačna dijagnoza i da se što jednostavnije otkrije razlog bola kod pacijenta je razlog zašto se ljekari edukuju da rade ultrazvuk. Pacijenti su u prilici da zato brzo i jasno otkriju šta je uzrok njihovog bola ili problema i da nakon postavljanja tačne dijagnoze mogu uspiješno riješiti svoj zdravstveni problem.
Ultrazvuk kao metoda je bezbola, neinvazivan bez bilo kakvih štetnih uticaja na ljudsko zdravlje, a finansijski je dosta pristupačniji u odnosu na druge radiološke metode dijagnostike kao što su magnetna rezonanca i kompjuterizovana tomografija tzv. CT.
Skoro svaka ozbiljna ordinacija ima ultrazvučni aparat i može pacijentima pružiti uslugu ultrazvučne dijagnostike. Sam ultrazvučni pregled podrazumijeva posmatranje tkiva , organa preko ekrana ultrazvuka na taj način što se ultrazvučna sonda postavlja na dio tkiva koji se posmatra . Između tkiva i sonde se stavlja gel bez kojeg ultrazvučni talasi ne bi mogli prodrijeti duboko u tkiva i ne bismo mogli vidjeti šta se dešava ”unutra”.
Ultrazvučni talasi koji se koriste prilikom pregleda su učestalosti 2-12MHz i oni se preko ultrazvučne sonde prenose u tkiva , a njihove refleksije se snimaju, prenose i prikazuju na ekranu ultrazvuka. Refleksija ultrazvučnog talasa zavisi od površine i od prirode tkiva. Postoji opcija na ultrazvučnom aparatu da se može koristiti kolor dopler koji se koristi za procjenu protoka krvi i sa njim se mogu vidjeti duboke tromboze u rukama i nogama kao i aneurizma trbušne aorte.
Postoji više vrsta ultrazvučnih pregleda koje možemo raditi kao što su ultrazvuk abdomena, kolor dopler krvnih sudova vrata , kolor dopler krvih sudova nogu, ultrazvuk mekog tkiva, mišića , tetiva ili zglobova.
Današnja naša tema je ultrazvuk abdomena koji se radi u preventivne i dijagnostičke svrhe.
Ultrazvuk abdomena je pregled kojim želimo vidjet stanje naših organa u abdomenu. Tu su smješteni jetra , žučna kesa, pankreas, bubrezi , nadbubrežne žlijezde, trbušna aorta, vene porte, želudac, slezina. Svaki ovaj organ se posmatra prije svega oblik i veličina, položaj , da li postoji odstupanje u odnosu na funkcionalno zdrav organ koji se gleda.
Jetra je naša laboratorija bez koje ne možemo živjeti i zato je bitno vidjeti koliko je zdrava i da li postoji upalni proces, oštećenje usled virusnih infekcija , cista , tumorska masa ili hemangiom ( abnormalno nastao novi splet krvnih sudova dobroćudnog karaktera) .
Odmah uz jetru se posmatra žučna kesa koja može biti ispunjena kamenjem koje može prouzrokovati bol ispod lijevog rebarnog luka koji se širi u desnu plećku, a javlja se vrlo često nakom masnih i obilnih obroka. Mali kamenčići i ne predstavljaju u prvu ruku problem, ali ako se poveća broj kamenčića ili ako se uvećaju mogu napraviti velike probleme kako jetri tako i pankreasu. Statistike kažu da kamen u žuči vremenom može uticati na nastanak karcinoma pankreasa.
Sam pankreas je organ koji je bitan za naš metabolizam hrane prije svega ugljenih hidrata i ako pankreas ne radi dobro dolazi do oboljenja dijabetes mellitus. Posmatra se prije svega oblik i veličina pankreasa koji mogu ukazati na upalni proces na pankreasu koji može biti akutni ili hronični.
Nažalost manji tumor pankreasa ne može se vidjeti ultrazvučnim pregledom ali ako se posumnja na tumor preporučuje se dodatno uraditi CT nalaz abdomena uz upotrebu kontrasta ili magnetna rezonanca. Prilikom ultrazvučnog pregleda posmatra se slezina, gleda se da li je uvećana ili umanjena. Uvećana slezina se javlja kod ciroze jetre ili nekih infektivnih ili krvnih bolesti, a mogu se vidjeti i kod metastaza tumora.
Pri ultrazvučnom pregledu se posmatraju bubrezi gdje se mogu vidjeti ciste, kamenje kao i kakav je kanalni sistem bubrega kojim se odvodi mokraća u mokraćnu bešiku.
Nadbubrežne žlijezde se posmatraju da li su uvećane jer to može biti znak tumora nadbubrežnih žlijezda. Prilikom ultrazvuka abdomena se posmatra da li postoji slobodna tečnost u trbušnoj duplji tj. znaci ascitesa koji se vezuje za cireozu jetre ili krvarenje zbog traumatološke povrede. Aorta je najveći krvni sud u stomaku koji se može uz pomoć kolor dopler ultrazvuka posmatrati i može se izmjeriti širina krvnog suda gdje možemo uočiti ako je aorta sužena ili proširena kao i izmjeriti protok krvi kroz aortu. Možemo vidjeti i da li postoji aneurizma aorte ili kalcifikovana aorta.
Ukoliko vam je potreban ultrazvučni pregled vaš termin možete da zakažete klikom na ovaj link.
Kada uraditi ultrazvuk abdomena?
Bilo kakava bol u stomaku, probadanje, nelagoda , otečen stomak ili otežano pražnjenje crijeva je svakako razlog zašto se trebate javiti ljekaru da uradi ultrazvuk abdomena.
Pregled traje oko 30 minuta i prilikom pregleda je potrebno osloboditi od garderobe regiju stomaka kako bi se uz pomoć ultrazvučne sonde mogao uraditi ultrazvuk abdomena. Prije samog pregleda bitno je da se pacijent drži propisanog režima ishrane 2-3 dana prije pregleda, da ne jede hranu koja nadima jer višak gasova u stomaku u crijevima može umanjiti kvalitet ultrazvuka abdomena i onemogućiti da se svi organi dobro vide.
Preporučuje se konzumirati laganu hranu kao što su palenta, dvopek, kuhano meso. Treba izbjegavati voće i povrće , naročito mahunarke kao i gazirane sokove jer stvaraju gasove u crijevima i onemogućavaju kvalitetan pregled. Teže je pregledati gojazne pacijente, s obzirom da ultrazvučni snop talasa mora “proći” kroz debele masne naslage , pri čemu se u znatnoj mjeri rasprši prije nego što stigne do organa koji se želi prikazati.
Bitno je da pacijent sarađuje sa ljekarom za vrijeme pregleda, odnosno da zauzme adekvatan položaj koji ljekar traži od pacijenta. Povremeno pacijent treba zadržati dah prilikom pregleda.
Pregled je bezbolan , neinvazivan bez ikakvih štetnih uticaja na ljudsko zdravlje. Preporučuje se uraditi preventivan ultrazvučni pregled kod svih koji imaju preko 35 godina života bar jedan puta godišnje u cilju prevencije ozbiljnih bolesti kako bi pacijent i ljekar mogli blagovremeno da raeguju i da spriječe nastanak bolesti i komplikacije koje nastaju kod hroničnih oboljenja.
Zakažite vaš termin za ultrazvučni pregled ovdje.
